Herkennen we het allemaal niet een beetje? Dagen achter elkaar hoor je jezelf mopperen op je kind(eren). Als een soort van politieagent blijf je ze wijzen op het gedrag wat je niet aanstaat. Je doet je uiterste best om hen duidelijk te maken dat wat ze doen voor jou niet acceptabel is. Je gaat steeds beter je best doen, je probeert het gedrag van je kind te begrijpen en toch lukt het niet. En het lijkt of de gevleugelde uitspraak van Paolo Coehlo met de dag meer van toepassing wordt: “Als alle dagen hetzelfde lijken, komt dat doordat we de goede dingen die zich aandienen in ons leven niet meer zienâ€. Zie je dan echt iets over het hoofd, zit je met je neus er zo dicht op dat je niet meer ziet wat er wel is? En wat gaat er dan voor zorgen dat je uit deze situatie kunt breken?
Het antwoord is zo simpel. In situaties waarin je ogenschijnlijk niet meer ziet wat er wel (positief) is, zit je gevangen in je hoofd. Je hebt van allerlei gedachten over je kind en over jezelf, die vaak gedreven zijn door emotie; boosheid, angst of verdriet. En het feit dat je kind niet luistert of niet doet wat je wilt, of misschien iets doet wat je niet goed vindt, betekent dat er op dat moment geen contact is van Hart tot Hart. Jij verwacht iets en je kind wil je iets duidelijk maken door middel van zijn gedrag. Kinderen zijn over het algemeen niet bang om gestraft te worden, zijn er niet op uit om hun ouders het naar de zin te maken, laten zich niet manipuleren of dwingen. Betekent het dan dat ze koppig zijn of juist vastberaden? Is het een lastpost of juist een sterke persoonlijkheid? De vraag is dus wat moet je met zo’n kind doen.
Concreet betekent het dat pas als je (weer) kunt zien wat de bedoeling is van het gedrag van je kind, en dus weet wat het nodig heeft, kun je de brug slaan en het gedrag van je kind positief beïnvloeden. En, van daaruit kun je weer verder. Maar, dat vraagt om een adempauze. Zelf weer verbinden met je Hart, voelen en dan opnieuw kijken.
Oké, en dan? Wat staat je dan te doen? Een leuk hulpmiddel wat je hierbij kan helpen is de Het-gaat-me-lukken-kaart. Samen met je kind formuleer je het doel waar het aan wil werken. Dit moet wel iets zijn dat ook echt door je kind ervaren wordt als iets waar het aan wil werken. Dus bepaal samen met je kind het doel, bijvoorbeeld “niet meer een vies gezicht trekken aan tafel†of “niet meer treuzelen s’ ochtends als je naar school moetâ€. En dan heb je eerst nog een stapje te doen en dat is het doel positief formuleren, want dat geeft de gewenste beweging. Je ken toch allemaal wel het voorbeeld van: “Ik wil dat je nu niet meer aan een groen giraffe denktâ€. En waar denk je aan? Juist, aan het groene giraf. Juist datgene waar je niet meer aan mocht denken.
Eenmaal het doel geformuleerd kun je beginnen met op de kaart de naam van je kind in te vullen (of nog leuker hem zelf zijn naam in laten vullen) en het doel. De afspraak die je nu samen maakt is dat elke keer dat het er in geslaagd is om het nieuwe gedrag te laten zien, mag hij een sticker plakken op de kaart. Als de kaart vol is – of als al na 5 keer bijvoorbeeld je het in er niet meer op hoeft te attenderen – mag hij een beloning uitkiezen. Deze kan je van tevoren al vaststellen of achteraf. Vooraf kan extra motiverend zijn. Je kunt deze beloning zelf bedenken of hiervoor het Kinderzin Schouderklopjes boekje gebruiken. Vol met niet-materiële beloningen, maar vooral dingen om samen te doen met opa en/of oma, een vriendje of vriendinnetje of papa en/of mama. Bijvoorbeeld naar de kinderboerderij, uit logeren. Dingen die zo eenvoudig lijken, en toch in deze hectische maatschappij zo waardevol kunnen zijn.
Door op deze manier belonen in te zetten, motiveer je jouw kind een nieuwe gewoonte te ontwikkelen waar het zijn hele leven lang plezier van heeft: zichzelf motiveren en zijn successen te vieren.
Moeilijk. Misschien even wennen. Maar zeker de moeite waard. Een bijkomstig effect is dat je energie over houdt. Want, mopperen kost veel energie. En bovendien geeft het jou en je kind ruimte om te zijn wie je bent en te laten zien wie je bent. Vanuit begrip en wederzijds respect kun je groeien en je leer je elkaar beter kennen. Kortom, zie weer wat er wel is en geniet ervan, en leer te zien wat er niet is en waarom. Veel plezier.
Inspiratiebron en hulpmiddel
Set van Kinderzin Schouderklopjes met Het-gaat-me-lukken-kaart isbn 9789080895317
Opvoeden vanuit het Hart isbn 9789080895331
column mamas.nl juli 2007